tips.tr

Gambas is a graphical development environment based on a Basic interpreter, like Visual Basic. It us

[WELCOME]

<p><b>Gambas</b>'a Hoş Geldiniz !<img src="img/gambas.png" align=right></p>

<p><b>Gambas</b> gelişmiş bir <i>Basic</i> yorumlayıcısı
üzerine kurulu grafiksel bir geliştirme ortamıdır.</p>

<p><b>Gambas</b> sizin kolay ve hızlı bir şekilde
güçlü programlar yapabilmenizi amaçlar. Ama düzgün programlar
sizin <i>kendi</i> sorumluluğunuzda kalır...</p>

<p>Eğlenmenize bakın !</p>

<p align=right>Beno&icirc;t Minisini<br>
<u>[e-mail]</u></p>


[STARTUP]

<p>Her proje bir <i>başlangıç sınıfı</i> içermelidir. Bu başlangıç
sınıfı, programınızın başlangıç yöntemi olarak davranacak, parametre
almayan <i>Main</i> adlı durağan (static) ve genel (public) bir
yöntem tanımlamalıdır.</p>

<p>Proje ağacında sağ fare tuşuyla üzerine tıklayarak ve açılan
menüden <i>Başlangıç sınıfı</i>'nı seçerek başlangıç sınıfını
tanımlayabilirsiniz.</p>

<p>Bir başlangıç formunda <i>Main</i> yöntemi tanımlamanıza gerek yoktur;
çünkü formlar zaten öntanımlı bir yönteme sahiptir.</p>

<p>Bu öntanımlı başlangıç yöntemi formu örnekler ve gösterir. Aynı
<i>Visual Basic&trade;</i>'de olduğu gibi.</p>


[OPEN]

<p><b>Gambas</b>'ın <b>OPEN</b> yönergesi <i>Visual Basic</i>'deki
gibi çalışmaz. Dosyayı bir tamsayı (integer) yerine <i>File</i>
nesnesi olarak döndürür.</p>

<p>Yani, şu şekilde yazmak yerine :</p>

<pre>DIM handle AS Integer
...
OPEN "myfile" FOR READ AS #handle</pre>

<p>aşağıdaki gibi yazmalısınız :</p>

<pre>DIM handle AS File
...
OPEN "myfile" FOR READ AS #handle</pre>


[CATDIR]

<p>Dizin ve dosya adlarını <b><tt>&/</tt></b> işleciyle
birleştirebileceğinizi biliyor muydunuz ? Bu işleç eğik
çizgilerle ilgilenir. Böylece sonuçta oluşacak yol adı
kusursuz olur.</p>

<p>Örneğin:</p

<pre>PRINT "/home/gambas" &/ ".bashrc"
/home/gambas/.bashrc

PRINT "/home/gambas/" &/ "/tmp" &/ "foo.bar"
/home/gambas/tmp/foo.bar
</pre>

<p>Harika değil mi ?</p>


[EXEC]

<p>Projenizin tümünden çalışabilir bir dosya oluşturabilirsiniz.
Bunun için <i>Proje</i> menüsünden <i>Çalışabilir dosyayı oluştur</i>
seçeneğini tıklayınız.</p>

<p><b>Gambas</b> çalışabilir bir dosya oluşturduğunda, sonucu doğrudan
projenizin dizinine koyar. Bu dosya projenizle aynı adı alır.</p>


[PATH]
<p>
Göreceli yol adlarının <b>Gambas</i>'da özel bir anlamı vardır.
Bu yollar her zaman projenizdeki dosyaları gösterir.
<p>
<i>Geçerli dizin</i> kavramı yoktur, ve değiştirmek için
<tt>CHDIR</tt> gibi anahtar bir sözcük de yoktur.
<p>
<b>Dikkatli olun:</b> göreceli yol adlarını sadece proje dosyalarına
erişmek için kullanın, çünkü çalışabilir dosya oluştuğunda tam yollar
çalışmayacaktır.


[GLOBAL]

<b><i>Gambas</i></b>'da <u>global değişkenler yoktur</u>!
<p>
Mümkünse, bu değişkenleri ana modülünüze koyun ve onları
<tt>PUBLIC</tt> olarak bildirin.
<p>
Eğer projenizde bir ana modül değil de bir ana form varsa,
<tt>STATIC PUBLIC</tt> olarak bildirin.
<p>
Bu değişkenlere erişmek için, ana modülün veya formun adını
kullanmalısınız: <tt>MyMainModule.MyGlobalVariable</tt> veya
<tt>MyMainForm.MyGlobalVariable</tt>.


[EMPTY]

<p>Bir dizgenin boş olup olmadığını öğrenmek için, <b>Len()</b>
işlevini kullanmak zorunda değilsiniz. Doğrudan boş bir dizge
<b>FALSE</b> ve dolu bir dizge <b>TRUE</b> olarak sınanabilir.</p>

<p>Örneğin, şu şekilde yapmak yerine :</p>

<pre>IF Len(MyString) > 0 THEN ...
IF Len(MyString) = 0 THEN ...</pre>

<p>Şöyle yapabilirsiniz :</p>

<pre>IF MyString THEN ...
IF NOT MyString THEN ...</pre>


[EVENT]

<p>Olay meydana getiren her denetim ve nesnenin, bir
<i>olay gözlemcisi</i> ve bir olay <i>grup adı</i> vardır.</p>

<p>Olay gözlemcisi oluşan her olayı yakalar. Olay grup adı ise
olayı yöneten yordamın önekidir.</p>

<p>Öntanımlı olarak, bu olay gözlemcisi denetimi oluşturduğunuz
nesnedir ve grup adı da o denetimin adıdır.</p>

<p>Böylece bir form, üzerinde oluşturulan denetimlerden
gelen tüm olayları alır.</p>

<pre>' Gambas form
DIM hButton AS Button

PUBLIC SUB _new()
&nbsp;&nbsp;hButton = NEW Button(ME) AS "MyButton"
END

PUBLIC SUB MyButton_Click()
&nbsp;&nbsp;PRINT "You have clicked MyButton !"
END
</pre>


[FORM]

<p><b><i>Gambas</i></b>'da, bir form kendi olay gözlemcisidir. Böylece
tüm form olaylarını (<i>Resize</i>, <i>Activate</i>, vb...) kendi
sınıf kodundan yönetebilirsiniz.</p>

<p>Bu sayede, <i>Visual Basic</i>'den gelen yeni kullanıcılar
yolunu şaşırmaz :-).</p>


[EMBED]

<p><b><i>Gambas</i></b> ile bir formu diğer formların içine gömebilirsiniz
&nbsp;!</p>

<p>Böyle güçlü bir şey yapmak için, sadece yapıcı işlevin son argümanı
olarak bir sahip kap (container) vererek formu örnekleyin.</p>

<p>Örneğin&nbsp;:</p>
<p><tt>DIM hForm AS MyDialog<br>
DIM hSuperControl AS MyForm<br><br>
' Bir iletişim penceresi oluştur<br>
hForm = NEW MyDialog<br>
' Bu iletişim penceresine bir form yerleştir<br>
' Unutmayın, bu form kaptan önce iki parametre daha alır<br>
hSuperControl = NEW MyForm(Param1, Param2, MyDialog)<br>
' Formu taşır ve yeniden boyutlandırır<br>
hSuperControl.Move(8, 8, 128, 64)<br>
</tt></p>

<p>Dikkatli olun: başka bir form içine gömülen bir form hala formdur ve
bundan dolayı kendi olay gözlemcisine sahiptir.</p>


[GROUP]

<p>Her denetim bir <i>(Group)</i> özelliğine sahiptir. Bu özellik
girildiğinde, olay yöneticisinin adı denetim adı yerine grup adını
önek olarak alır.</p>

<p>Diyelim ki <b>btnAction</b> adında bir <i>Button</i> nesneniz var.
Bu nesneye ait <i>Click</i> olayının yöneticisi de aşağıdaki gibi olsun :</p>

<pre>PUBLIC SUB btnAction_Click()</pre>

<p>Eğer <b>btnAction</b> nesnesinin <i>(Group)</i> özelliğini
<i>MyGroup</i> olarak değiştirirseniz, bu butondan olayları alacak
olay yöneticisi şöyle olur :</p>

<pre>PUBLIC SUB MyGroup_Click()</pre>

<p>Bu özellik tek bir işlevde değişik denetimlerin olaylarını yönetmenize
olanak sağlar. Bu denetimlerin aynı türden olmaları da gerekmez !</p>

<p><b>Not :</b> Eski <i>Visual Basic</i> emektarları
<i>denetim dizisi (control array)</i> kavramını hatırlayabilir,
ancak bu daha güçlü bir uygulama. :-)</p>


[TAG]

<p>Her denetim bir <i>Tag</i> özelliğine sahiptir. Bu özellik
programcı içindir ve ilgili bulduğunuz herhangi bir veriyi içerebilir.</p>

<p>Bu yöntem, bir olay yöneticisinde aynı grupta yer alan denetimleri
ayırt etmek için çok kullanışlıdır.</p>



[LAST]

<p><b>LAST</b> anahtar sözcüğü bir olay algılayan en son denetimi
döndürür. Bu, herhangi bir denetim adından bağımsız bir olay yöneticisi
yazmak istediğinizde çok kullanışlıdır.</p>

<p>Örneğin, diyelim ki bir hesap makinesi programı yapmak istiyorsunuz.
Her rakam için bir tane olacak şekilde on tane tuş tanımladınız ve hepsi
"Digit" <i>grubunda</i> yer alsın. Her denetimin <i>Tag</i> özelliği
tuşta yer alan rakamı içersin. Olay yöneticiniz şunun gibi olacaktır :</p>

<p><tt>PUBLIC SUB Digit_Click()<br><br>
&nbsp;&nbsp;Display = Display & LAST.Tag<br>
&nbsp;&nbsp;RefreshDisplay<br><br>
END</tt></p>


[LEFT]

<p>Çok bilinen <i>BASIC</i> işlevleri <b>Left$</b>, <b>Right$</b> ve
<b>Mid$</b> <b><i>Gambas</i></b>'da çok kullanışlı davranışlar gösterir</p>

<p><b>Left$</b> ve <b>Right$</b> işlevlerinin ikinci parametreleri
seçimliktir ve biri öntanımlıdır.</p>

<p><tt>Left$("Gambas")</tt> --> <tt>"G"</tt> değerini,<br>
<tt>Right$("Gambas")</tt> --> <tt>"s"</tt> değerini döndürür.</p>

<p>İkinci parametre negatif olabilir ve bu ayıklanmayan
karakterlerin sayısını verir.</p>

<p><tt>Left$("Gambas", -2)</tt> --> <tt>"Gamb"</tt><br>
<tt>Right$("Gambas", -2)</tt> --> <tt>"mbas"</tt></p>

<p>Aynı şekilde, <b>Mid$</b> işlevinin üçüncü parametresi negatif
olabilir ve bu değer dizge sonundan itibaren ayıklanmayan
karakter sayısını verir.</p>

<p><tt>Mid$("Gambas", 2, -2)</tt> --> <tt>"amb"</tt>


[END]

<p>Tüm ipuçlarını okudunuz. Umarım şimdi bir <b>Gambas</b> uzmanı
olmuşsunuzdur ! :-)</p>

<p>Eğer katkıda bulunmak istiyorsanız, aşağıdaki adrese yeni ipuçları
gönderin&nbsp;:</p>
<p><u>[e-mail]</u></p>

<p>Şimdiden teşekkürler !</p>